Giống hồng Tiến của cụ Nguyễn Du trở về với làng Tiên Điền
HNTĐ
Danh nhân văn hóa thế giới - Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du (1765 – 1820) người con của dòng họ Nguyễn Tiên Điền, cụ là người “có con mắt trông thấu cả sáu cõi, tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời”.
Đại thi hào Nguyễn Du rất yêu thiên nhiên, trong truyện Kiều cụ đã viết:
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Hoặc
Long lanh đáy nước in trời
Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng
Có lẽ từ những cảm nhận, tình yêu đó nên trong một lần đi sứ Trung Quốc (từ 06/5/1813 đến 18/5/1814) hơn 1 năm cụ đã cho ra đời tập thơ sử trình “Bắc hành tạp lục”, với 131 bài đã để lại những giá trị nhân bản, tỏa sáng đến muôn đời sau. Chính lần đi sứ này cụ đã đưa giống hồng Tiến (được gọi là hồng Tiến Vua) từ Trung Quốc về trồng ở làng Tiên Điền huyện Nghi Xuân tỉnh Hà Tĩnh - đây là giống hồng có vị ngọt thanh rất đặc biệt, không hạt và có vỏ màu đỏ mọng khi chín. Biết được giá trị này, con cháu trong dòng họ Nguyễn Tiên Điền và bà con ở làng Tiên Điền đã nhân giống để trồng và phát triển ở nhiều hộ gia đình. Từ đó thương hiệu hồng Tiến Vua đã dần được lan toả, trở nên nổi tiếng đối với người trong vùng cũng như ngoài huyện. Chính vị ngọt thanh độc đáo, quả to, đẹp, ăn ngon đã tạo ra nguồn thu cho các hộ gia đình, và trở thành đặc sản của miền quê Tiên Điền.
Thế nhưng sau một thời gian, do khí hậu thời tiết khắc nghiệt, phương pháp chăm sóc bảo vệ chưa khoa học nên giống hồng Tiến ở làng Tiên Điền hầu như đã bị mai một. Rất tiếc, đến nay không còn trong vườn cây ăn quả của người dân Tiên Điền nữa.
Rất may tại nhà vườn An Hiên ở Huế vẫn còn 16 cây hồng Tiến Tiên Điền.
Nhà vườn An Hiên tọa lạc tại địa chỉ số 58 đường Nguyễn Phúc Nguyên ở vùng đất Kim Long lịch sử, bên bờ bắc sông Hương được xây dựng vào năm 1883, với diện tích 4.608m2, đây là ngôi nhà vườn của công chúa thứ 18 của vua Dục Đức. Đến năm 1895, cơ ngơi này lại thuộc về ông Phạm Đăng Khanh - con trai của một Đại thần thời Gia Long. Năm 1920, ngôi nhà được chuyển nhượng cho một phú gia nổi tiếng nhân đức trong vùng là ông Tùng Lễ. Đến năm 1936, ngôi nhà lại thuộc về ông Nguyễn Đình Chi - Tuần phủ tỉnh Hà Tĩnh, thời gian này Tiến sỹ Nguyễn Mai chắt của cụ Nguyễn Du đã mang giống hồng Tiến Tiên Điền vào trồng ở vườn An Hiên nhằm tặng cụ Nguyễn Đình Chi, hơn nữa theo một số tài liệu để lại thì thời gian làm quan ở Huế cụ Nguyễn Du cũng thường qua lại ở vườn An Hiên.
Khi ông Tuần phủ mất, năm 1940, ngôi nhà được tiếp quản bởi vợ ông là bà Đào Thị Xuân Yến. Cho đến cách đây hơn một năm, người thân trong gia đình đã đi đến quyết định bán lại nhà vườn An Hiên cho Công ty CP khách sạn Silk Path có trụ sở ở Hà Nội để phát huy và khai thác du lịch. Hiện tại trong vườn An Hiên có rất nhiều loài cây nhưng trong đó có 16 cây hồng Tiến Tiên Điền và 1 cây hồng nhung do Tiến sỹ Nguyễn Mai trồng rất quý.
Cây hồng nhung là cây mọc theo hình tháp rất cao, lá xanh rất ít rụng, quả màu vàng cam có hình như quả thị, nhưng ở ngoài có phủ một lớp nhung rất đẹp và ăn rất ngon.
Vừa qua ông Nguyễn Hải Nam hậu duệ đời thứ bảy cụ Nguyễn Du, với trách nhiệm và tấm lòng tri ân tới các bậc tiền bối đã vào vườn An Hiên xin được đưa giống hồng Tiến Tiên Điền và giống hồng Nhung về với quê hương Tiên Điền. Hiện nay cây hồng Tiến đã về với làng Tiên Điên, cây hồng Nhung đã ươm giống nẩy mầm.
Đây như một nén tâm hương, lời tri ân nhân ngày giỗ lần thứ 203 của Danh nhân văn hóa thế giới - Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du. Hy vọng rằng giống hồng Tiến Tiên Điền và hồng Nhung của cụ Nguyễn Du lại được trở về phát triển trên quê hương Tiên Điền như mong muốn của cụ, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế vườn, tạo ra sản phẩm du lịch đặc sắc trên quê hương văn hoá Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh – Quê hương của danh nhân văn hoá thế giới Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du.
Thanh Hữu
CÙNG CHUYÊN MỤC
-
Những giá trị mà Danh nhân văn hoá thế giới Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du để lại cho đời
Nguyễn Du (1765 - 1820), tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên. Theo Gia phả họ Nguyễn Tiên Điền, Nguyễn Du sinh ngày 23 tháng 11 năm Ất Dậu (1765) tại phường Bích Câu, Thăng Long, Hà Nội. Ông sinh ra trong một gia đình đại quý tộc, có thế lực lớn ở đương thời. -
Huyện Thường Tín khởi công dự án đầu tư xây dựng vườn hoa Nguyễn Du
Chiều 4/9, UBND huyện Thường Tín cùng nhà thầu thi công tổ chức khởi công Dự án đầu tư xây dựng vườn hoa Nguyễn Du (giai đoạn 2) tại thị trấn Thường Tín. Tham dự lễ khởi công có Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Phạm Thanh Học.